Werkbezoek gebiedscommissie Aldeboarn - De Deelen
Hoe is het mogelijk om in een veenweidegebied in het ‘Lege Midden’, met in eerste instantie opgaven als bodemdaling en CO2-uitstoot, een gebiedsproces op gang te brengen wat integraal het gehele gebied verbetert? Tijdens een Statenbreed werkbezoek krijgt de fractie van de ChristenUnie inzicht in het verleden, de successen en de toekomst met haar knelpunten van het gebiedsproces Aldeboarn- De Deelen.
Vanuit gebiedsprojectleider Lenneke Büller wordt er context geschetst over de achtergrond van het gebiedsproces. Bewoners nemen al in 2016 het initiatief, wanneer duidelijk wordt vanuit de Feangreidefisy 2015 dat het gebied aan de slag moet met de veenweideproblematiek. Burgers en boeren voelen verantwoordelijkheid het heft in eigen handen te nemen, maar weinig concreets volgt in de opeenvolgende jaren. Totdat de klankbordgroep van boeren en burgers in 2021 formeel door Gedeputeerde Staten worden ingesteld als gebiedscommissie met de vaststelling van het Veenweideprogramma in 2021. Sinds de instelling is de commissie voortvarend aan de slag gegaan met boeren en bewoners om de uitdagingen in hun gebied in beeld te krijgen. Met elke individuele boer is gekeken naar diens situatie en toekomstperspectief in geval van bijvoorbeeld peilverhogingen, door middel van hoogwaardige simulaties. Projectleider Harm Jan Bouwers neemt de Statenleden mee in het belangrijkste simulatie-instrument: de ‘Compensatie Systematiek Veenweide’ (CSV), waarbij diepgravend de financiële toekomst van een boerenbedrijf in beeld kan worden gebracht.
Daarnaast stelde de commissie eind 2023 een Koersdocument 2050 op om de richting te bepalen van het proces in de komende jaren. “Moeten jullie wachten op de laatste regel van nog aankomende beleidsdocumenten? Of kunnen jullie ook al beginnen met de uitvoering?” vraagt CU-commissielid Meine Jansma zich af. Het antwoord hierop is dat het gebied als voorloper al bezig gaat en juist hierom stelden zij het koersdocument op. Statenlid Douwe van Oosten vroeg: “Er is, neem ik aan, flexibiliteit nodig in de omgevingsplannen? En wat hebben jullie verder van ons Provinciale Staten nodig?” Hierop kwam één van de hoofdpunten van de bijeenkomst naar voren: samenwerking en afstemming met overheden, waaronder de provincie. Daarnaast legt de gebiedscommissie haar grootste knelpunt voor: de behoefte aan grond om uitvoering te geven aan gebiedsverandering, peilverhoging, extensivering en eventuele grondverruiling. De commissie stelt dat de provincie slagvaardiger zou kunnen en moeten optreden bij de aankoop van grond.
De fractie van de ChristenUnie kijkt positief naar het gebiedsproces wat als voorloper en voorbeeld geldt voor veel andere gebiedsprocessen in Fryslân. De rijkheid aan initiatief van ‘onderop’ en de behoefte om duidelijkheid te geven aan de burgers en boeren laat een hoopvol beeld zien van de wijze waarop het Fryske Lânskip verbeterd en behouden kan blijven.
